تهران، پیشتاز تحول دیجیتال در صنعت پالایش نفت ایران

پروژه‌ای پیشرو با ۱۲ طرح اجرایی، شرکت پالایش نفت تهران را در مسیر تبدیل‌شدن به اولین پالایشگاه هوشمند کشور قرار داده است.

 در نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، به‌عنوان مهم‌ترین رویداد سالانه صنعت انرژی ایران می‌شود، پروژه‌ای تحت عنوان «هوش مصنوعی و پالایش نفت» با حمایت پالایشگاه تهران و مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز شد که هدف آن آموزش، فرهنگ‌سازی و ایجاد تفکر مسئله‌محور در صنعت است.

این پروژه با راه‌اندازی استودیو پخش زنده و کارگاه‌های تخصصی، وارد مرحله ترویجی شده است این پروژه در حاشیه بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی و با رونمایی از «استودیوی برنامه زنده هوش مصنوعی و پالایش نفت» به‌طور رسمی معرفی شد؛ اقدامی که می‌تواند صنعت نفت کشور را وارد فصل تازه‌ای از تحول دیجیتال، بهره‌وری عملیاتی و صادرات دانش‌محور کند.

معاون وزیر نفت در پالایش و پخش:  نقش‌آفرینی پالایشگاه تهران در جبهه فناوری

محمدصادق عظیمی‌فر، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در مراسم افتتاحیه این استودیو، این اقدام را گامی استراتژیک دانست و گفت: تحول دیجیتال در صنعت پالایش، دیگر انتخاب نیست؛ ضرورتی است برای بقاست.

وی همچنین افزود: در چشم‌انداز صنعت نفت ایران، فناوری‌های نو از جمله هوش مصنوعی نقش مهم و بسزایی دارند. ما باید از ظرفیت شرکت‌های خلاق، نخبگان دانشگاهی و متخصصان داخلی بهره‌گیری کنیم تا در کنار افزایش بهره‌وری، بتوانیم برند فناوری‌محور جمهوری اسلامی ایران را در بازارهای منطقه‌ای و جهانی معرفی کنیم.

 مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران: هوش مصنوعی، کلید بهره‌وری در صنعت نفت است

کلید بهره‌وری در دستان فناوری نو

عباس محسنی نیکوگفتار، مدیرعامل پالایشگاه تهران، هوش مصنوعی را نه یک انتخاب لوکس بلکه «کلید بهره‌وری و کاهش ریسک» دانست و افزود: با این فناوری می‌توان مصرف انرژی را کاهش داد و فرآیندهای پیچیده را هوشمندانه مدیریت کرد.

او ادامه داد: با بهره‌گیری از این فناوری، می‌توان مصرف انرژی را به شکل چشمگیری کاهش داد، فرآیندهای پیچیده پالایش را دقیق‌تر کنترل کرد و ریسک‌های عملیاتی را به حداقل رساند.

مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران، با اشاره به اینکه در فرایند این پروژه، تنها به برگزاری نشست‌ها بسنده نشده است، گفت: زنجیره‌ای از فعالیت‌های اجرایی و فرهنگی در جریان است: از تأسیس دبیرخانه و استودیوی پخش زنده گرفته تا طراحی مسابقات علمی، کارگاه های تخصصی و توسعه بسترهای تعاملی با سایر پالایشگاه‌ها برای انتقال تجربه میان مهندسان و پژوهشگران.

به گفته محسنی نیکوگفتار، پشتیبانی قانونی از فناوری‌های نو نقش کلیدی در موفقیت این حرکت دارد. او با اشاره به برنامه هفتم توسعه کشور گفت: دو فصل از این برنامه به‌طور مشخص به توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های هوش مصنوعی اختصاص یافته‌اند. این یعنی ما از سطح توصیه عبور کرده‌ایم و وارد مرحله الزام و سیاست‌گذاری شده‌ایم.

از فرهنگ‌سازی تا سفارشی‌سازی فناوری

شاکر خفایی، رئیس روابط عمومی شرکت پالایش نفت تهران نیز با تشریح فعالیت‌های حمایتی نمایشگاه، گفت: در کنار معرفی فناوری‌ها، تمرکز ما بر ترویج، فرهنگ‌سازی و آموزش بوده است. ایده‌های خلاقانه‌ای که توسط همکاران پالایشگاه مطرح شد، در قالب کارگروه‌ هوش مصنوعی بررسی و مستندسازی شدند تا در گام‌های بعدی به طرح‌های اجرایی تبدیل شوند.

وی با اشاره به تعاملات سازنده با سایر شرکت‌های پالایشی، اظهار داشت: مکاتبات گسترده‌ای با شرکت‌های پالایشی انجام دادیم تا تبادل تجربه، دانش و حتی خدمات تخصصی بین پالایشگاه‌ها تقویت شود.

 جسارت در قلب سنت؛ آغاز عصر بازتعریف صنعت

پروفسور اکبرجلالی، پدر فناوری اطلاعات ایران، پس حضور وارائه سخنرانی ویژه در استودیو هوش مصنوعی پالایشگاه تهران، این پروژه را «نماد جسارت فناورانه در صنعتی سنتی» دانست. به گفته او، وقتی یک پالایشگاه تصمیم به ساخت زیرساخت دانش‌بنیان می‌گیرد، یعنی ما دیگر مصرف‌کننده فناوری نیستیم؛ تولیدکننده ارزش هستیم.

 شرکت پالایش نفت تهران نقطه عطف صنعت پالایش نفت کشور در حوزه هوش مصنوعی

آنچه در پالایش نفت تهران آغاز شده، فراتر از یک پروژه فناورانه است. این‌جا سخن از بازتعریف فرآیندها، بازآرایی ساختارها و بازسازی اعتماد به توان داخلی است. اگر حمایت‌های قانونی، فرهنگی و صنعتی تداوم یابد، تهران می‌تواند الگوی قرن بیست‌ویکم برای پالایشگاه هوشمند ایرانی باشد.